Το πρόγραμμα InvestEU

Τι είναι το InvestEU;

Γιατί χρειαζόμαστε το InvestEU για την αποκατάσταση μετά τον κορoνοϊό;

Ποιες είναι οι κύριες αλλαγές στο InvestEU;

Τι θα χρηματοδοτήσει το νέο στρατηγικό ευρωπαϊκό παράθυρο επενδύσεων;

Πώς θα συμπληρώσει το νέο παράθυρο τα προϋπάρχοντα παράθυρα;

Ποιες είναι οι αλλαγές σε όρους προϋπολογισμού;

Πώς θα λειτουργήσει το InvestEU;

Ποιος είναι ο ρόλος της Ομάδας European Investment Bank Group (EIB Group) στη νέα πρόταση;

Είναι το νέο παράθυρο ανοιχτό σε άλλους εταίρους υλοποίησης εκτός του Ομίλου ΕΤΕπ;

Υπάρχουν αλλαγές στη διακυβέρνηση του InvestEU;

Υπάρχουν αλλαγές στα κριτήρια επιλεξιμότητας του InvestEU;

Τι είναι το InvestEU;

Το InvestEU είναι το προτεινόμενο επενδυτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την έναρξη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Είναι σε θέση να παρέχει μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση και να στηρίζει τις πολιτικές της Ένωσης για την ανάκαμψη από μια βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση. Αυτό αποδείχθηκε με την επιτυχή υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων και άλλων χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ σε προηγούμενες οικονομικές κρίσεις.

Γιατί χρειαζόμαστε το InvestEU για την αποκατάσταση μετά τον κορoνοϊό;

Στην τρέχουσα κρίση coronavirus, η κατανομή των χρηματοοικονομικών πόρων στην αγορά δεν είναι απολύτως αποτελεσματική και ο αντιληπτός κίνδυνος επηρεάζει σημαντικά τις ιδιωτικές επενδύσεις. Η βαθιά αβεβαιότητα αλλοιώνει επί του παρόντος την ποιότητα των πληροφοριών για τις χρηματοοικονομικές αγορές και την ικανότητα των δανειστών να αξιολογούν την βιωσιμότητα των εταιρειών και των επενδυτικών σχεδίων. Εάν παραμείνει ανεξέλεγκτο, αυτό μπορεί να δημιουργήσει διεισδυτική αποτροπή κινδύνου προς ιδιωτικά επενδυτικά έργα και να συμβάλει σε μια «πιστωτική κρίση». Υπό τέτοιες συνθήκες, το βασικό χαρακτηριστικό του InvestEU και των de-risking projects για τη συσσώρευση ιδιωτικών χρηματοδοτήσεων είναι ιδιαίτερα πολύτιμο και πρέπει να χρησιμοποιηθεί.

Ένα ενισχυμένο πρόγραμμα InvestEU χάρη στην Next Generation EU θα είναι σε θέση να παρέχει κρίσιμη υποστήριξη στις εταιρείες και να διασφαλίζει την έντονη εστίαση των επενδυτών στις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες πολιτικές προτεραιότητες της Ένωσης, όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η μετάβαση στην ψηφιοποίηση και μεγαλύτερη ελαστικότητα. Για να αντιμετωπίσει όλες αυτές τις προκλήσεις, η Επιτροπή ενημερώνει την αρχική της πρόταση InvestEU από το 2018 για να διασφαλίσει ότι μπορεί να ανταποκριθεί καλύτερα στην τρέχουσα οικονομική κρίση.

Ποιες είναι οι κύριες αλλαγές στο InvestEU;

Η νέα πρόταση περιέχει δύο κύριες αλλαγές στο Πρόγραμμα InvestEU, όπως συμφωνήθηκε τον Απρίλιο του 2019:

1. Αύξηση του προϋπολογισμού InvestEU για να αντικατοπτρίζει τις υψηλότερες επενδυτικές ανάγκες και ένα περιβάλλον αυξημένου κινδύνου. Το χρηματοδοτικό κονδύλιο για το παράθυρο της βιώσιμης υποδομής διπλασιάζεται, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Προέδρου του Ε.Σ «Η στιγμή της Ευρώπης: Επισκευή και προετοιμασία για την επόμενη γενιά».
2. Ένα διευρυμένο πεδίο εφαρμογής με την προσθήκη ενός πέμπτου παραθύρου - του στρατηγικού ευρωπαϊκού επενδυτικού παραθύρου - προκειμένου να καλυφθούν οι μελλοντικές ανάγκες της ευρωπαϊκής οικονομίας και να προωθηθεί και να εξασφαλιστεί η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ σε βασικούς τομείς.

Τι θα χρηματοδοτήσει το νέο στρατηγικό ευρωπαϊκό παράθυρο επενδύσεων;

Το ξέσπασμα της πανδημίας έδειξε τη διασύνδεση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού και αποκάλυψε ορισμένες ευπάθειες, όπως η υπερβολική εξάρτηση των στρατηγικών βιομηχανιών από μη διαφοροποιημένες εξωτερικές πηγές εφοδιασμού. Αυτά τα τρωτά σημεία πρέπει να αντιμετωπιστούν, για να βελτιωθεί η δυνατότητα αντίδρασης σε έκτακτες ανάγκες της Ένωσης, καθώς και η ανθεκτικότητα ολόκληρης της οικονομίας, διατηρώντας παράλληλα το άνοιγμα της στον ανταγωνισμό και το εμπόριο σύμφωνα με τους κανόνες της. Το νέο παράθυρο στρατηγικής ευρωπαϊκής επένδυσης θα επικεντρωθεί στην οικοδόμηση ισχυρότερων ευρωπαϊκών αλυσίδων αξίας σύμφωνα με τη στρατηγική ατζέντα της Ένωσης και τη νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη, καθώς και την υποστήριξη δραστηριοτήτων σε κρίσιμες υποδομές και τεχνολογίες

Αυτή η ενίσχυση έχει ιδιαίτερη σημασία στην κατάσταση μετά την κρίση, καθώς ορισμένα κράτη μέλη ενδέχεται να μην έχουν επαρκή οικονομική ικανότητα για να υποστηρίξουν αυτά τα έργα με εθνική κρατική ενίσχυση. Επιπλέον, πολλά από αυτά τα έργα είναι διασυνοριακά και απαιτούν ευρωπαϊκή προσέγγιση.

Πώς θα συμπληρώσει το νέο παράθυρο τα προϋπάρχοντα παράθυρα;

Στο τρέχον πλαίσιο, το στρατηγικό ευρωπαϊκό επενδυτικό παράθυρο θα προσέφερε προστιθέμενη αξία στα αρχικά παράθυρα, καθώς εστιάζει σε παραλήπτες ή έργα βάσει της υψηλής ευρωπαϊκής στρατηγικής σημασίας τους.

Το νέο παράθυρο θα στοχεύει και σε συγκεκριμένα έργα (π.χ. υποστήριξη μεγάλων κοινοπραξιών ή συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα που στοχεύουν στην ανάπτυξη μιας συγκεκριμένης τεχνολογίας και την κατασκευή κρίσιμης υποδομής) και θα παρέχει διάχυτη χρηματοδότηση, για παράδειγμα υποστηρίζοντας την εμφάνιση ολόκληρων οικοσυστημάτων επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στους στοχευμένους τομείς (π.χ. καινοτόμες ΜΜΕ που εργάζονται σε τεχνολογίες με πιθανή σχέση με τη βιομηχανική βιοτεχνολογία και τα φαρμακευτικά προϊόντα).

Οι επιπλέον απαιτήσεις ως προς αυτό το παράθυρο θα διαφέρουν επίσης από αυτές που προβλέπονται για τα άλλα παράθυρα. Για παράδειγμα, η ανάγκη επιπλέον υποστήριξης από το νέο παράθυρο σε μεγάλες εταιρείες θα ήταν η διατήρηση και ανάπτυξη της παραγωγής τους εντός της Ένωσης ή υπό τον έλεγχο των ευρωπαίων επενδυτών και στην κλιμάκωση της ανάπτυξης καινοτόμων τεχνολογιών, παρά σε καθαρά σχετιζόμενο με τον κίνδυνο εκτιμήσεις για την υποστήριξη του InvestEU.

Ποιες είναι οι αλλαγές σε όρους προϋπολογισμού;

Η νέα πρόταση προβλέπει αύξηση του αρχικού χρηματοδοτικού κονδυλίου. Αυτό περιλαμβάνει διπλασιασμό του ποσού εγγύησης που διατίθεται στο παράθυρο της βιώσιμης υποδομής στο πλαίσιο του Ταμείου InvestEU, καθώς και την κατανομή ενός πρόσθετου ποσού εγγύησης στο νέο παράθυρο. Πιο συγκεκριμένα:

• Παράθυρο βιώσιμης υποδομής: 20 δισ. €
• Παράθυρο έρευνας, καινοτομίας και ψηφιοποίησης: 10 δισ. Ευρώ
• Παράθυρο ΜΜΕ: 10 δισ. €
• Παράθυρο κοινωνικών επενδύσεων και δεξιοτήτων: 3,6 δισ. €
• Στρατηγικό ευρωπαϊκό επενδυτικό παράθυρο: 31 δισ. Ευρώ

Η νέα πρόταση προβλέπει επίσης αύξηση του χρηματοδοτικού κονδυλίου που διατίθεται στο συμβουλευτικό κέντρο InvestEU κατά 200 εκατομμύρια ευρώ για την κάλυψη των αναγκών του νέου παραθύρου καθώς και των αυξανόμενων αναγκών των άλλων τεσσάρων παραθύρων.

Πώς θα λειτουργήσει το InvestEU;

Η βασική αρχή του τρόπου λειτουργίας του InvestEU δεν αλλάζει. Το Ταμείο InvestEU θα κινητοποιήσει δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις μέσω εγγύησης προϋπολογισμού της ΕΕ ύψους 75 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα υποστηρίξει τα επενδυτικά σχέδια των εταίρων υλοποίησης, όπως ο Όμιλος Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και άλλοι, και θα αυξήσει την ικανότητά τους να ανταπεξέλθουν σε κινδύνους.

Σύμφωνα με τη νέα πρόταση, η εγγύηση θα χορηγηθεί στο 45%, πράγμα που σημαίνει ότι 34 δισεκατομμύρια ευρώ του προϋπολογισμού της ΕΕ διατίθενται σε περίπτωση που πραγματοποιηθούν απαιτήσεις ως προς την εγγύηση. Το μέγεθος της παροχής βασίζεται στο είδος των προβλεπόμενων χρηματοοικονομικών προϊόντων και την ανοχή των χαρτοφυλακίων, λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία από το EFSI και τα τρέχοντα χρηματοοικονομικά μέσα, καθώς και τις πιθανές αλλαγές στις συνθήκες της αγοράς μετά την κρίση του κοροναϊού.

Ποιος είναι ο ρόλος της Ομάδας European Investment Bank Group (EIB Group) στη νέα πρόταση;

Δεδομένου του ρόλου του βάσει των Συνθηκών, της ικανότητάς του να λειτουργεί σε όλα τα κράτη μέλη και της υπάρχουσας εμπειρίας από τα τρέχοντα χρηματοοικονομικά μέσα, ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων θα παραμείνει προνομιούχος εταίρος υλοποίησης για το InvestEU. Θα εφαρμόσει το 75% της εγγύησης της ΕΕ.

Ο Όμιλος ΕΤΕπ θα διαδραματίσει επίσης κεντρικό ρόλο στην εφαρμογή συμβουλευτικής υποστήριξης στο πλαίσιο του συμβουλευτικού κόμβου InvestEU. Επιπλέον, θα συμβουλεύει την Επιτροπή και θα εκτελεί επιχειρησιακά καθήκοντα σε σχέση με το Κέντρο.

Είναι το νέο παράθυρο ανοιχτό σε άλλους εταίρους υλοποίησης εκτός του Ομίλου ΕΤΕπ;

Ναί. Το νέο παράθυρο είναι ανοιχτό σε άλλους εταίρους υλοποίησης εκτός από τον Όμιλο ΕΤΕπ, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών προωθητικών τραπεζών και ιδρυμάτων, καθώς και διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης ή η Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει τις συζητήσεις με πιθανούς εκτελεστικούς εταίρους για να εξασφαλίσει την ταχεία και αποτελεσματική ανάπτυξη του μέσου, το οποίο είναι ακόμη πιο σημαντικό υπό τις τρέχουσες συνθήκες.

Υπάρχουν αλλαγές στη διακυβέρνηση του InvestEU;

Μια Επιτροπή Επενδύσεων που αποτελείται από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες θα παραμείνει υπεύθυνη για την έγκριση των μεμονωμένων αιτημάτων. Καθώς η Επιτροπή Επενδύσεων θα λειτουργεί σε διαφορετικές διαμορφώσεις που αντιστοιχούν στα παράθυρα πολιτικής του InvestEU, προστέθηκε μια πέμπτη διαμόρφωση στην πρόταση.

Υπάρχουν αλλαγές στα κριτήρια επιλεξιμότητας του InvestEU;

Οι τομείς πολιτικής που είναι επιλέξιμοι για χρηματοδότηση και επενδυτικές πράξεις στο πλαίσιο των υφιστάμενων τεσσάρων παραθύρων παραμένουν οι ίδιοι όπως προτείνονται και διαπραγματεύονται στο παράρτημα II του κανονισμού InvestEU. Ωστόσο, για το στρατηγικό ευρωπαϊκό παράθυρο επενδύσεων, εισάγονται νέοι τομείς παρέμβασης, όπως αναφέρεται παραπάνω.

Σε περίπτωση που μια χρηματοδότηση ή επενδυτική πράξη που προτείνεται στην Επιτροπή Επενδύσεων εμπίπτει σε περισσότερα από ένα παράθυρα πολιτικής, θα αποδοθεί στο παράθυρο πολιτικής στο οποίο εμπίπτει ο κύριος στόχος ή ο κύριος στόχος των περισσότερων υπο-έργων της. Οι επενδυτικές κατευθυντήριες γραμμές θα καθορίσουν τα κριτήρια για την κατανομή χρηματοοικονομικών προϊόντων (βάσει των οποίων θα υποβληθούν χρηματοδοτικές και επενδυτικές πράξεις) σε συγκεκριμένα παράθυρα.

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή